Πόνος στο Στομάχι Ψηλά στο Κέντρο: Αιτίες & Αντιμετώπιση

Ο πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο, γνωστός και ως επιγαστρικός πόνος, είναι ένα συχνό σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε ποικίλες αιτίες. Η ενόχληση εντοπίζεται στην περιοχή ακριβώς κάτω από το στέρνο και πάνω από τον αφαλό. Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή έντονος, διαξιφιστικός, καυστικός ή να εκδηλώνεται ως αίσθημα πίεσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να αντανακλά και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως η πλάτη ή ο θώρακας. Η κατανόηση των πιθανών αιτιών είναι σημαντική για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Κάποιες φορές, ο πόνος υποχωρεί με απλά μέτρα, όπως η αλλαγή διατροφής ή η λήψη αντιόξινων. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να υποκρύπτει σοβαρότερες παθήσεις που απαιτούν ιατρική παρέμβαση.

Η έρευνα για τις παθήσεις που σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα, όπως ο στομαχικός πόνος, εξελίσσεται διαρκώς, προσφέροντας νεότερες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας. Η σωστή αξιολόγηση των συμπτωμάτων και η λεπτομερής λήψη ιστορικού είναι απαραίτητα βήματα για τον εντοπισμό της αιτίας του πόνου.

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τον πόνο στο στομάχι ψηλά στο κέντρο;

Ο πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, που κυμαίνονται από απλές πεπτικές διαταραχές έως σοβαρότερες παθήσεις. Η κατανόηση των πιθανών αιτιών βοηθά στην αναγνώριση των συμπτωμάτων και στην αναζήτηση της κατάλληλης θεραπείας.

Πεπτικές Διαταραχές

Οι πιο κοινές αιτίες πόνου στο επιγάστριο περιλαμβάνουν:

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ): Η ΓΟΠ προκαλείται από την παλινδρόμηση του οξέος του στομάχου στον οισοφάγο, προκαλώντας καούρα και πόνο στο στήθος, που συχνά επεκτείνεται στο επιγάστριο.
• Δυσπεψία: Η δυσπεψία είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει την αίσθηση δυσφορίας, φουσκώματος και πρώιμου κορεσμού μετά το φαγητό. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία και ερυγές (ρέψιμο).
• Τροφική δυσανεξία: Η κατανάλωση τροφών που ο οργανισμός δυσκολεύεται να αφομοιώσει, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα (δυσανεξία στη λακτόζη) ή τρόφιμα με γλουτένη (δυσανεξία στη γλουτένη), μπορεί να προκαλέσει πόνο, φούσκωμα και διάρροια.
• Υπερκατανάλωση φαγητού/ ποτού: Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού, ειδικά λιπαρών ή πικάντικων τροφών και ανθρακούχων ποτών, μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και πόνο στο στομάχι.

Φλεγμονώδεις Παθήσεις

Ορισμένες φλεγμονώδεις παθήσεις του πεπτικού συστήματος μπορούν επίσης να εκδηλωθούν με πόνο στο επιγάστριο:

• Γαστρίτιδα: Η γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου. Μπορεί να προκληθεί από λοίμωξη (π.χ. από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού), υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) ή αυτοάνοσες διαταραχές.
• Πεπτικό έλκος: Το πεπτικό έλκος είναι μια πληγή στο βλεννογόνο του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου). Τα έλκη συχνά προκαλούνται από λοίμωξη με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού ή από μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦ. Ο πόνος είναι συνήθως καυστικός και μπορεί να βελτιώνεται ή να επιδεινώνεται με το φαγητό.
• Παγκρεατίτιδα: Η παγκρεατίτιδα είναι η φλεγμονή του παγκρέατος, ενός οργάνου που βρίσκεται πίσω από το στομάχι. Ο πόνος της παγκρεατίτιδας είναι συνήθως έντονος, εντοπίζεται στο επιγάστριο και μπορεί να αντανακλά στην πλάτη.

Άλλες Πιθανές Αιτίες

Σπανιότερα, ο πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο μπορεί να οφείλεται σε:

• Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή): Οι πέτρες στη χολή μπορούν να προκαλέσουν έντονο πόνο στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς, ο οποίος μπορεί να αντανακλά στο επιγάστριο.
• Καρδιακά προβλήματα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος στο στήθος που σχετίζεται με καρδιακά προβλήματα, όπως η στηθάγχη, μπορεί να εκληφθεί ως πόνος στο στομάχι. Η μελέτη του SK Adjei και P Adjei σχετικά με τις ενδείξεις και τα ευρήματα της άνω γαστρεντερικής ενδοσκόπησης αναφέρει τον θωρακικό πόνο ως ένα από τα συμπτώματα που οδήγησαν σε ενδοσκόπηση.
• Σπάνιες καταστάσεις: Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ο επιγαστρικός πόνος μπορεί να είναι σύμπτωμα σοβαρότερων καταστάσεων, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα) ή ακόμη και καρκίνος του στομάχου. Η πιθανότητα κακοήθειας πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη, ειδικά σε άτομα με παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η προχωρημένη ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό (Adjei, Adjei).

Πότε πρέπει να ανησυχήσω για τον πόνο στο στομάχι;

Ενώ ο περιστασιακός πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο συχνά δεν είναι ανησυχητικός, υπάρχουν ορισμένα συμπτώματα και χαρακτηριστικά του πόνου που απαιτούν άμεση ιατρική εκτίμηση. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων.

Σημάδια που χρήζουν άμεσης ιατρικής εκτίμησης

Είναι σημαντικό να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια εάν ο πόνος στο στομάχι συνοδεύεται από:

• Έντονο και ξαφνικό πόνο: Ένας οξύς, διαξιφιστικός πόνος που εμφανίζεται ξαφνικά και δεν υποχωρεί μπορεί να υποδηλώνει σοβαρή κατάσταση, όπως διάτρηση έλκους, οξεία παγκρεατίτιδα ή καρδιακό επεισόδιο.
• Αιμορραγία: Η παρουσία αίματος στα κόπρανα (μαύρα, πισσώδη κόπρανα) ή στον εμετό (καφεοειδές ή αιματηρό εμετό) είναι ένα ανησυχητικό σημάδι που μπορεί να υποδηλώνει αιμορραγία στο πεπτικό σύστημα.
• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία): Η δυσκολία στην κατάποση, ειδικά εάν συνοδεύεται από πόνο, μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα στον οισοφάγο.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους: Η σημαντική απώλεια βάρους χωρίς προφανή λόγο, σε συνδυασμό με πόνο στο στομάχι, μπορεί να είναι σημάδι υποκείμενης νόσου.
• Επίμονο εμετό: Ο επαναλαμβανόμενος εμετός, ειδικά εάν περιέχει αίμα, απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.
• Ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών): Ο ίκτερος μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα στο ήπαρ ή στη χοληδόχο κύστη.
• Πυρετό και ρίγη.
• Σύγχυση ή δυσκολία αφύπνισης.

Πόνος που επιμένει: Πότε να επισκεφτείτε τον γιατρό σας

Ακόμα και αν ο πόνος δεν είναι έντονος ή δεν συνοδεύεται από τα παραπάνω συμπτώματα, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε τον γιατρό σας εάν:

• Ο πόνος επιμένει για περισσότερες από μερικές ημέρες.
• Ο πόνος επανέρχεται συχνά.
• Ο πόνος επηρεάζει την ποιότητα ζωής σας.
• Έχετε οποιαδήποτε άλλη ανησυχία σχετικά με την υγεία σας.

Ο γιατρός σας θα είναι σε θέση να αξιολογήσει τα συμπτώματά σας, να λάβει το ιατρικό ιστορικό σας και να σας συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις για να καθορίσει την αιτία του πόνου και να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Μια τέτοια εξέταση, η ενδοσκόπηση, έχει αποδειχθεί χρήσιμη στη διάγνωση και ακόμη και στη θεραπεία ορισμένων καταστάσεων, όπως τα βεζοάρια (bezoars), τα οποία είναι συσσωματώσεις ξένων σωμάτων στον γαστρεντερικό σωλήνα. Η μελέτη των G Hemmasi και συνεργάτες εξέτασε τους παράγοντες κινδύνου, τα ενδοσκοπικά ευρήματα και τις θεραπείες σε περιπτώσεις βεζοαρίων στο ανώτερο γαστρεντερικό σύστημα (Hemmasi et al.).

Πώς γίνεται η διάγνωση για τον πόνο στο στομάχι ψηλά στο κέντρο;

Η διάγνωση της αιτίας του πόνου στο στομάχι ψηλά στο κέντρο απαιτεί μια συστηματική προσέγγιση που περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, κλινική εξέταση και, συχνά, διαγνωστικές εξετάσεις.

Διαγνωστικές Εξετάσεις

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Εξετάσεις αίματος: Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό φλεγμονής, λοίμωξης (όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού), αναιμίας ή προβλημάτων με το ήπαρ και το πάγκρεας.
• Εξέταση κοπράνων: Η εξέταση κοπράνων μπορεί να ανιχνεύσει αίμα στα κόπρανα (που μπορεί να υποδηλώνει έλκος ή άλλη αιμορραγία), βακτήρια (όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού) ή παράσιτα.
• Ακτινογραφία κοιλίας: Μια απλή ακτινογραφία κοιλίας μπορεί να δείξει ανωμαλίες, όπως διάτρηση του εντέρου ή απόφραξη.
• Υπερηχογράφημα άνω κοιλίας: Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει εικόνες των οργάνων της άνω κοιλίας, όπως το ήπαρ, η χοληδόχος κύστη και το πάγκρεας. Μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό χολολιθίασης (πέτρες στη χολή) ή παγκρεατίτιδας.
• Αξονική τομογραφία (CT) άνω κοιλίας: Η αξονική τομογραφία παρέχει λεπτομερείς εικόνες των οργάνων της κοιλιάς και μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση παθήσεων όπως η παγκρεατίτιδα, η σκωληκοειδίτιδα και οι όγκοι.
• Μαγνητική τομογραφία (MRI): Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να ζητηθεί μαγνητική τομογραφία για ακόμη πιο λεπτομερή απεικόνιση.

Ενδοσκοπικός Έλεγχος

Η γαστροσκόπηση (ή οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση) είναι μια εξέταση που επιτρέπει στον γιατρό να δει απευθείας το εσωτερικό του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου.

• Διαδικασία: Κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης, ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα με μια κάμερα στο άκρο του (ενδοσκόπιο) εισάγεται από το στόμα και προωθείται στον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Ο γιατρός μπορεί να δει εικόνες του βλεννογόνου σε μια οθόνη και να λάβει βιοψίες (μικρά δείγματα ιστού) για περαιτέρω εξέταση.
• Χρήσεις: Η γαστροσκόπηση είναι χρήσιμη για τη διάγνωση παθήσεων όπως η γαστρίτιδα, το πεπτικό έλκος, η ΓΟΠ, ο καρκίνος του στομάχου και η κοιλιοκάκη. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ορισμένων καταστάσεων, όπως η αφαίρεση πολυπόδων ή η διακοπή αιμορραγίας.
• Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα: Σύγχρονες τεχνικές, όπως η ενδοσκοπική εκτομή υποεπιθηλιακών όγκων, έχουν αποδειχθεί ασφαλείς και αποτελεσματικές. Η έρευνα των Y Zhang και συνεργάτες αξιολόγησε τη δυνατότητα εφαρμογής και την ασφάλεια της ενδοσκοπικής εκτομής για μεγάλους υποεπιθηλιακούς όγκους του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος.
• Νεότερες Τεχνολογίες: Ακόμα και η ανίχνευση αιμορραγίας στο ανώτερο πεπτικό σύστημα έχει βελτιωθεί με την εμφάνιση νέων τεχνολογιών, όπως ειδικές κάψουλες (Zhang et al.).

Θεραπευτικές επιλογές και αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι ψηλά στο κέντρο εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, αλλαγές στον τρόπο ζωής, ακόμη και χειρουργική επέμβαση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Φαρμακευτική Αγωγή

• Αντιόξινα: Τα αντιόξινα εξουδετερώνουν το οξύ του στομάχου και παρέχουν γρήγορη ανακούφιση από την καούρα και τη δυσπεψία. Διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή.
• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): Τα PPIs μειώνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι και είναι πιο ισχυρά από τα αντιόξινα. Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ΓΟΠ, του πεπτικού έλκους και της γαστρίτιδας. Χορηγούνται με ιατρική συνταγή.
• Ανταγωνιστές υποδοχέων H2: Αυτά τα φάρμακα μειώνουν επίσης την παραγωγή οξέος στο στομάχι και χρησιμοποιούνται για παρόμοιες ενδείξεις με τα PPIs.
• Αντιβιοτικά: Εάν ο πόνος οφείλεται σε λοίμωξη με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, θα χρειαστεί θεραπεία με συνδυασμό αντιβιοτικών και PPIs.
• Προκινητικά: Αυτά τα φάρμακα επιταχύνουν την κένωση του στομάχου και μπορεί να είναι χρήσιμα σε περιπτώσεις γαστροπάρεσης (καθυστέρησης της κένωσης του στομάχου).
• Σπασμολυτικά: Τα σπασμολυτικά μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου που προκαλείται από σπασμούς των μυών του στομάχου ή του εντέρου.
• Αναλγητικά: Παυσίπονα όπως η παρακεταμόλη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση από τον ήπιο έως μέτριο πόνο. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) θα πρέπει να αποφεύγονται, καθώς μπορούν να ερεθίσουν το στομάχι και να επιδεινώσουν τον πόνο.

Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη διαχείριση του πόνου στο στομάχι:

• Διατροφή:
  • Αποφύγετε τα τρόφιμα που επιδεινώνουν τα συμπτώματά σας (π.χ. λιπαρά, πικάντικα, όξινα τρόφιμα, καφεΐνη, αλκοόλ, ανθρακούχα ποτά).
  • Τρώτε μικρά, συχνά γεύματα αντί για μεγάλα, βαριά γεύματα.
  • Μην τρώτε αργά το βράδυ.
  • Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
• Διακοπή καπνίσματος: Το κάπνισμα ερεθίζει το βλεννογόνο του στομάχου και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πεπτικού έλκους και ΓΟΠ.
• Διαχείριση στρες: Το στρες μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του πεπτικού συστήματος. Τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός και η βαθιά αναπνοή, μπορούν να βοηθήσουν.
• Άσκηση: Η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθάει στη σωστή λειτουργία του πεπτικού, όμως να αποφεύγεται η έντονη άσκηση αμέσως μετά το φαγητό.
• Ύπνος: Κοιμηθείτε με το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο (χρησιμοποιώντας επιπλέον μαξιλάρια) για να μειώσετε την πιθανότητα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Σε περιπτώσεις φλεγμονωδών καταστάσεων, όπως η φλεγμονή του οισοφάγου και του στομάχου, μπορεί να απαιτηθεί άμεση ιατρική παρέμβαση και εξειδικευμένη θεραπεία. Η μελέτη περίπτωσης των J Lei και L Wu περιγράφει μια τέτοια περίπτωση, όπου η ταχεία εξέλιξη των συμπτωμάτων οδήγησε σε εντατική θεραπεία (Lei, Wu).

Πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο: Συμπεράσματα και Προοπτικές

Ο πόνος στο στομάχι ψηλά στο κέντρο αποτελεί ένα συχνό σύμπτωμα με ευρύ φάσμα πιθανών αιτιών. Η κατανόηση των διαφόρων παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν αυτήν την ενόχληση, από απλές πεπτικές διαταραχές έως σοβαρές φλεγμονώδεις παθήσεις, είναι καθοριστική για την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η αυτοδιάγνωση και η αυτοθεραπεία μπορεί να είναι επικίνδυνες. Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το άρθρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη πηγή στο διαδίκτυο, την τηλεόραση ή αλλού, δεν υποκαθιστούν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή. Μόνο ο γιατρός σας μπορεί να αξιολογήσει σωστά τα συμπτώματά σας, να θέσει τη διάγνωση και να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Βιβλιογραφία

• Adjei, S. K., & Adjei, P. (2025). Indications and Findings of Upper Gastrointestinal Endoscopy at a District Hospital in Ghana: A Retrospective Study. Health Science Reports, 8(1).
• Cerezo, J., Marino, D., Laljee, S., & Farha, J. (2024). S3692 Experiences Using PillSense at a Quaternary Care Center: A Novel Capsule for Detecting Upper Gastrointestinal Bleeding. Official Journal of the American College of Gastroenterology | ACG, 119(10S), S1598–S1598.
• Hemmasi, G., Zanganeh, E., Hosseini, S. A., Kiani, H., & Khatibian, M. (2021). Risk factors, endoscopic findings, and treatments in upper gastrointestinal bezoars: multi-center experience in Iran. Middle East Journal of Digestive Diseases, 13(2), 95–102.
• Lei, J., & Wu, L. (2025). Fulminant Phlegmonitis of the Esophagus and Stomach. Cureus.
• Nie, Q. (2024). Recent Situation of Acupuncture and Moxibustion in the Treatment of Stomach Pain with Deficiency and Cold of Spleen and Stomach. Journal of Biosciences and Medicines, 12(04), 174–182. 
• Zhang, Y., Peng, J. B., Mao, X. L., Zheng, H. H., Zhou, S. K., & Chen, W. F. (2021). Endoscopic resection of large (≥ 4 cm) upper gastrointestinal subepithelial tumors originating from the muscularis propria layer: a single-center study of 101 cases. Surgical Endoscopy, 35(12), 6975–6982.

 

Συχνές Ερωτήσεις