Τι είναι η PACLITAXEL;
Η πακλιταξέλη (paclitaxel) είναι ένα ισχυρό αντινεοπλασματικό φάρμακο που ανήκει στην κατηγορία των ταξανών. Πρόκειται για έναν παράγοντα αντι-μικροσωληνίσκων που προάγει τη συνάθροιση μικροσωληνίσκων από διμερή τουμπουλίνης και σταθεροποιεί τους μικροσωληνίσκους, αποτρέποντας τον αποπολυμερισμό τους. Η σταθεροποίηση αυτή οδηγεί στην αναστολή της φυσιολογικής δυναμικής αναδιοργάνωσης του δικτύου μικροσωληνίσκων που είναι απαραίτητη για τις ζωτικής σημασίας λειτουργίες των κυττάρων κατά την ενδιάμεση φάση και τη μίτωση. Αυτός ο μηχανισμός δράσης επιφέρει κυτταρικό θάνατο μέσω πολλαπλών οδών, συμπεριλαμβανομένης της μιτωτικής καταστροφής. Η πακλιταξέλη κυκλοφορεί με διάφορες εμπορικές ονομασίες, όπως PACLITAXEL/GENERICS, PACLITAXEL/HOSPIRA, PACLITAXEL/GEROLYMATOS και PACLITAXEL/KABI. Το φάρμακο διατίθεται σε μορφή διαλύματος ή συμπυκνωμένου διαλύματος για παρασκευή διαλύματος προς έγχυση. Η πακλιταξέλη χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία διαφόρων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών, του πνεύμονα και άλλων κακοηθών νεοπλασμάτων. Ανήκει στην ανατομική/θεραπευτική/χημική (ATC) ταξινόμηση L01CD01 και κατηγοριοποιείται ως αντινεοπλασματικός παράγοντας, φυτικό αλκαλοειδές και ταξάνη.
Ενδείξεις για την PACLITAXEL
Η πακλιταξέλη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ποικίλων τύπων καρκίνου:
- Καρκίνος μαστού: Χρησιμοποιείται τόσο για τον πρώιμο όσο και για τον μεταστατικό καρκίνο μαστού
- Καρκίνος ωοθηκών: Ιδιαίτερα αποτελεσματική σε προχωρημένο ή υποτροπιάζοντα καρκίνο ωοθηκών
- Μη μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα: Συχνά σε συνδυασμό με άλλους χημειοθεραπευτικούς παράγοντες
- Καρκίνος του ενδομητρίου: Σε επιλεγμένες περιπτώσεις
- Καρκίνος κεφαλής και τραχήλου: Κυρίως σε προχωρημένα στάδια
- Σάρκωμα Kaposi σχετιζόμενο με AIDS: Αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία
Προφυλάξεις
Ειδικές προειδοποιήσεις για ηλικιωμένους, παιδιά και εγκύους για την PACLITAXEL
- Ηλικιωμένοι: Απαιτείται προσοχή λόγω αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών επιπλοκών και μυελοκαταστολής. Συνιστάται προσεκτική παρακολούθηση και πιθανή τροποποίηση της δόσης.
- Παιδιά: Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της πακλιταξέλης σε παιδιατρικούς ασθενείς δεν έχουν τεκμηριωθεί επαρκώς. Συνήθως δε συνιστάται η χρήση της σε παιδιά.
- Έγκυες γυναίκες: Η πακλιταξέλη αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο έμβρυο. Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να χρησιμοποιούν αποτελεσματική αντισύλληψη κατά τη διάρκεια της θεραπείας και για τουλάχιστον 6 μήνες μετά την ολοκλήρωσή της.
- Θηλασμός: Αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Παρενέργειες
Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της πακλιταξέλης περιλαμβάνουν:
- Αιματολογικές: Μυελοκαταστολή, ουδετεροπενία, θρομβοκυτταροπενία, αναιμία
- Νευρολογικές: Περιφερική νευροπάθεια, παραισθησία, αιμωδίες
- Καρδιαγγειακές: Υπόταση, βραδυκαρδία, αρρυθμίες
- Γαστρεντερικές: Ναυτία, έμετος, διάρροια, βλεννογονίτιδα
- Μυοσκελετικές: Αρθραλγία, μυαλγία
- Δερματολογικές: Αλωπεκία (σχεδόν καθολική), εξάνθημα
- Αντιδράσεις υπερευαισθησίας: Δύσπνοια, υπόταση, κνίδωση, συριγμός
Δοσολογία και χορήγηση
Η δοσολογία της πακλιταξέλης εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου, το στάδιο της νόσου, και την κατάσταση του ασθενούς:
- Καρκίνος μαστού: Συνήθως 175 mg/m² ενδοφλεβίως για 3 ώρες κάθε 3 εβδομάδες
- Καρκίνος ωοθηκών: 135-175 mg/m² ενδοφλεβίως για 3 ώρες κάθε 3 εβδομάδες
- Μη μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα: 135-175 mg/m² ενδοφλεβίως για 3 ώρες κάθε 3 εβδομάδες
Η πακλιταξέλη χορηγείται αποκλειστικά ενδοφλεβίως μετά από κατάλληλη αραίωση και προηγούμενη χορήγηση φαρμάκων προκαταρκτικής αγωγής για την πρόληψη αντιδράσεων υπερευαισθησίας.
Τι να κάνω αν παραλείψω μια δόση πακλιταξέλης;
Η πακλιταξέλη χορηγείται συνήθως σε νοσοκομειακό περιβάλλον από επαγγελματίες υγείας, επομένως η παράλειψη δόσης είναι σπάνια. Εάν χαθεί ένα προγραμματισμένο ραντεβού χημειοθεραπείας:
- Επικοινωνήστε αμέσως με τον θεράποντα ιατρό
- Μην προσπαθήσετε να αναπληρώσετε τη δόση μόνοι σας
- Ο ιατρός θα προσαρμόσει το χρονοδιάγραμμα θεραπείας ανάλογα
Υπερδοσολογία
Δεν υπάρχει γνωστό αντίδοτο για την υπερδοσολογία με πακλιταξέλη. Σε περίπτωση υπερδοσολογίας, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται στενά και να λαμβάνει υποστηρικτική θεραπεία:
- Παρακολούθηση ζωτικών σημείων
- Έλεγχος αιμοποιητικών παραμέτρων
- Αντιμετώπιση τυχόν αιματολογικών επιπλοκών
- Υποστήριξη καρδιαγγειακού συστήματος
Αλληλεπιδράσεις
Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-φαρμάκου
- Αναστολείς CYP3A4: Φάρμακα όπως κετοκοναζόλη, ερυθρομυκίνη, φλουοξετίνη μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της πακλιταξέλης στο αίμα
- Επαγωγείς CYP3A4: Φάρμακα όπως ριφαμπικίνη, φαινυτοΐνη, καρβαμαζεπίνη μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα της πακλιταξέλης
- Σισπλατίνη: Αυξημένη μυελοτοξικότητα όταν η πακλιταξέλη χορηγείται μετά τη σισπλατίνη
- Δοξορουβικίνη: Αυξημένα επίπεδα δοξορουβικίνης όταν χορηγείται με πακλιταξέλη
Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-τροφής
- Χυμός γκρέιπφρουτ: Μπορεί να αναστείλει το ένζυμο CYP3A4 που μεταβολίζει την πακλιταξέλη, αυξάνοντας πιθανώς τη συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα
- Βότανα: Το υπερικό (St. John’s Wort) μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της πακλιταξέλης στο αίμα
- Αλκοόλ: Πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας καθώς μπορεί να επιδεινώσει ορισμένες παρενέργειες
Φύλαξη φαρμάκου
- Φυλάσσεται σε θερμοκρασία 2-8°C (στο ψυγείο)
- Προστατεύεται από το φως
- Διατηρείται στην αρχική συσκευασία
- Φυλάσσεται μακριά από παιδιά
- Μετά την αραίωση, το διάλυμα πρέπει να χρησιμοποιηθεί αμέσως ή σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή
Ανάλυση Δραστικής Ουσίας
Η πακλιταξέλη είναι ένα διτερπενικό αλκαλοειδές που αρχικά απομονώθηκε από τον φλοιό του δέντρου Taxus brevifolia (ίταμος). Η χημική της δομή χαρακτηρίζεται από έναν πολύπλοκο ταξανικό δακτύλιο συνδεδεμένο με μια πλευρική αλυσίδα εστέρα που είναι απαραίτητη για τη βιολογική της δραστηριότητα. Αυτό που καθιστά την πακλιταξέλη ιδιαίτερα σημαντική είναι ο μοναδικός μηχανισμός δράσης της στο κυτταρικό επίπεδο. Σε αντίθεση με άλλους αντιμιτωτικούς παράγοντες που αναστέλλουν τον σχηματισμό μικροσωληνίσκων, η πακλιταξέλη προάγει τη συναρμολόγηση των μικροσωληνίσκων και σταθεροποιεί τη δομή τους, εμποδίζοντας την αποσυναρμολόγησή τους. Η σύνδεση της πακλιταξέλης με τη β-τουμπουλίνη των μικροσωληνίσκων οδηγεί σε ασυνήθιστη σταθερότητα και δυσλειτουργία των μικροσωληνίσκων, που είναι κρίσιμοι για πολλές κυτταρικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της μίτωσης.
Αποτελεσματικότητα
Η κλινική αποτελεσματικότητα της πακλιταξέλης έχει τεκμηριωθεί εκτενώς σε διάφορους τύπους καρκίνου. Τα ποσοστά ανταπόκρισης ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου, το στάδιο της νόσου και την προηγούμενη θεραπεία. Στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού, η μονοθεραπεία με πακλιταξέλη έχει επιδείξει ποσοστά ανταπόκρισης 25-69%. Για τον προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών, τα ποσοστά ανταπόκρισης κυμαίνονται από 30% έως 50%. Η συνδυαστική θεραπεία με πλατίνα αυξάνει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα. Σε ανάλυση της φαρμακοκινητικής κατανομής, η πακλιταξέλη παρουσιάζει εκτεταμένη δέσμευση με πρωτεΐνες πλάσματος (95-98%) και μεταβολίζεται κυρίως στο ήπαρ μέσω του κυτοχρώματος P450. Οι μελέτες του Alalawy και συνεργάτες υποδεικνύουν ότι οι μοριακοί μηχανισμοί που σχετίζονται με την αντίσταση στην πακλιταξέλη είναι πολύπλοκοι και περιλαμβάνουν πολλαπλά σηματοδοτικά μονοπάτια.
Πρόσθετες σημαντικές πληροφορίες
Η πακλιταξέλη είναι διαθέσιμη σε διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων των συμβατικών ενέσιμων σκευασμάτων και των νεότερων συστημάτων χορήγησης με βάση τα νανοσωματίδια. Η νέα μορφή νανοσωματιδίων αλβουμίνης παρουσιάζει βελτιωμένο φαρμακοκινητικό προφίλ και μειωμένες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η πακλιταξέλη χαρακτηρίζεται ως φάρμακο υψηλού κόστους και χορηγείται κυρίως σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες, πριν από τη χορήγηση πακλιταξέλης, συνιστάται προκαταρκτική αγωγή με κορτικοστεροειδή, αντιισταμινικά και ανταγωνιστές Η2-υποδοχέων για την πρόληψη αντιδράσεων υπερευαισθησίας που σχετίζονται με τον διαλύτη Cremophor EL. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην παραγωγή λιπιδικών νανοφορέων για τη χορήγηση πακλιταξέλης έχουν δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του φαρμάκου.
Ανάπτυξη ανθεκτικότητας
Η αντίσταση στην πακλιταξέλη αποτελεί σημαντικό κλινικό πρόβλημα. Οι κύριοι μηχανισμοί ανθεκτικότητας περιλαμβάνουν την υπερέκφραση της P-γλυκοπρωτεΐνης, μεταβολές στην έκφραση των ισομορφών β-τουμπουλίνης, μεταλλάξεις στην τουμπουλίνη, και ενεργοποίηση αντιαποπτωτικών οδών. Αυξανόμενος αριθμός μελετών αναδεικνύει τον ρόλο των μη κωδικοποιητικών RNA (lncRNAs) στη διαμόρφωση της αντίστασης των καρκινικών κυττάρων στη θεραπεία με πακλιταξέλη. Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης της αντίστασης στη θεραπεία.
Προκλινικές και Κλινικές Μελέτες
Οι προκλινικές μελέτες για την πακλιταξέλη επικεντρώθηκαν στην κατανόηση του μηχανισμού δράσης και της αντικαρκινικής δραστηριότητας σε διάφορα μοντέλα. Εκτεταμένες μελέτες φάσης I, II και III έχουν καθιερώσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της πακλιταξέλης σε διάφορους τύπους καρκίνου. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον καθορισμό του βέλτιστου δοσολογικού σχήματος και την αναγνώριση των συνδυασμών με άλλους αντινεοπλασματικούς παράγοντες που παρουσιάζουν συνεργιστική δράση. Πρόσφατα, το επιστημονικό ενδιαφέρον έχει στραφεί στην ανάπτυξη βιώσιμων μεθόδων για τη βιοσύνθεση της πακλιταξέλης, καθώς η εξαγωγή από φυσικές πηγές είναι περιβαλλοντικά προβληματική και οικονομικά ασύμφορη.
Μετεγκριτικές μελέτες, Φαρμακοεπαγρύπνηση και Φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά
Μετά την έγκρισή της, η πακλιταξέλη έχει υποβληθεί σε εκτεταμένη φαρμακοεπαγρύπνηση για την παρακολούθηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων και των σπάνιων ανεπιθύμητων ενεργειών. Τα φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά της πακλιταξέλης είναι σύνθετα και παρουσιάζουν σημαντική διακύμανση μεταξύ των ασθενών. Η πακλιταξέλη εμφανίζει μη γραμμική φαρμακοκινητική, με μειωμένη κάθαρση σε υψηλότερες δόσεις. Η ημίσεια ζωή κυμαίνεται από 13 έως 20 ώρες. Η κατανομή είναι εκτεταμένη στους ιστούς, με χαμηλή διείσδυση στο κεντρικό νευρικό σύστημα λόγω της P-γλυκοπρωτεΐνης στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Η απέκκριση γίνεται κυρίως μέσω της χολής και των κοπράνων, με ελάχιστη νεφρική απέκκριση.
Συγκριτική αποτελεσματικότητα
Η πακλιταξέλη έχει αποδείξει την αξία της έναντι άλλων χημειοθεραπευτικών παραγόντων σε διάφορους τύπους καρκίνου. Στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού, συγκριτικές μελέτες δείχνουν ότι η πακλιταξέλη είναι εξίσου αποτελεσματική με τις ανθρακυκλίνες, αλλά με διαφορετικό προφίλ τοξικότητας. Στον καρκίνο των ωοθηκών, η πακλιταξέλη σε συνδυασμό με καρβοπλατίνη έχει καθιερωθεί ως η βασική θεραπεία πρώτης γραμμής, προσφέροντας υψηλότερα ποσοστά ανταπόκρισης και βελτιωμένη επιβίωση σε σύγκριση με παλαιότερα σχήματα. Οι νεότερες μορφές πακλιταξέλης, όπως η συνδεδεμένη με αλβουμίνη πακλιταξέλη (nab-paclitaxel), παρουσιάζουν βελτιωμένο φαρμακοκινητικό προφίλ και μειωμένη νευροτοξικότητα σε σύγκριση με τα συμβατικά σκευάσματα. Η ανάπτυξη καινοτόμων στρατηγιών για τη βιοσύνθεση της πακλιταξέλης θεωρείται πλέον απαραίτητη για την αντιμετώπιση των περιορισμών στην παραγωγή και τη διάθεση του φαρμάκου.
Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις
Πολυάριθμες συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις έχουν αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της πακλιταξέλης σε διάφορους τύπους καρκίνου. Σημαντικές μετα-αναλύσεις έχουν επιβεβαιώσει το πλεονέκτημα επιβίωσης που προσφέρει η πακλιταξέλη σε συνδυασμό με παράγοντες πλατίνας στον καρκίνο των ωοθηκών. Στον καρκίνο του μαστού, οι μετα-αναλύσεις υποστηρίζουν τη χρήση της πακλιταξέλης τόσο στο πλαίσιο της επικουρικής θεραπείας όσο και στη μεταστατική νόσο. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη συγκριτική αξιολόγηση διαφορετικών δοσολογικών σχημάτων και χρονοδιαγραμμάτων χορήγησης. Η εβδομαδιαία χορήγηση χαμηλότερων δόσεων πακλιταξέλης έχει συσχετιστεί με βελτιωμένη αποτελεσματικότητα και μειωμένη τοξικότητα σε ορισμένους πληθυσμούς ασθενών. Έχει επίσης διερευνηθεί εκτενώς η επίδραση των γενετικών παραλλαγών στην απόκριση στη θεραπεία και την τοξικότητα της πακλιταξέλης.
Τρέχουσες ερευνητικές κατευθύνσεις και μελλοντικές προοπτικές
Οι σύγχρονες ερευνητικές προσπάθειες σχετικά με την πακλιταξέλη κινούνται σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Μια σημαντική περιοχή έρευνας είναι η ανάπτυξη βελτιωμένων συστημάτων χορήγησης φαρμάκων. Τα λιποσώματα, τα μικκύλια, και τα νανοσωματίδια αλβουμίνης αποτελούν πρωτοποριακές προσεγγίσεις για τη στοχευμένη χορήγηση πακλιταξέλης στους καρκινικούς ιστούς, μειώνοντας παράλληλα τη συστηματική τοξικότητα. Η πρόσφατη έρευνα των Zenjanab και συνεργάτες για την θεραπεία καρκίνου του μαστού αναδεικνύει πώς οι νανοφορείς φαρμάκων μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα της πακλιταξέλης. Επιπλέον, αναπτύσσονται συνδυαστικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που συνδυάζουν την πακλιταξέλη με στοχευμένες θεραπείες, ανοσοθεραπείες, ή άλλους χημειοθεραπευτικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση της αντίστασης στα φάρμακα και τη βελτίωση των κλινικών αποτελεσμάτων. Ένας αναδυόμενος τομέας έρευνας είναι η διερεύνηση των επιγενετικών τροποποιήσεων και του ρόλου των μη κωδικοποιητικών RNA στη ρύθμιση της ευαισθησίας στην πακλιταξέλη. Παράλληλα, οι μέθοδοι βιοτεχνολογικής παραγωγής πακλιταξέλης, συμπεριλαμβανομένης της καλλιέργειας κυττάρων φυτών και της μικροβιακής ζύμωσης, αναπτύσσονται για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και οικονομικών προκλήσεων που σχετίζονται με την παραδοσιακή εξαγωγή από φυσικές πηγές.
Ιστορία του φαρμάκου
Η πακλιταξέλη ανακαλύφθηκε αρχικά κατά τη διάρκεια ενός εκτεταμένου προγράμματος εξέτασης φυτικών εκχυλισμάτων που διεξήχθη από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ (NCI) τη δεκαετία του 1960. Το 1962, δείγματα φλοιού από το δέντρο Taxus brevifolia (δυτικός ίταμος) συλλέχθηκαν από τα δάση του Washington, και το 1971 ερευνητές απομόνωσαν την πακλιταξέλη, μια δραστική ουσία με αντικαρκινικές ιδιότητες. Η αρχική ανακάλυψη της πακλιταξέλης αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις παραγωγής, καθώς η απομόνωση της ουσίας από τον φλοιό του δέντρου ήταν εξαιρετικά χρονοβόρα και απαιτούσε την καταστροφή πολλών δέντρων για την παραγωγή μικρών ποσοτήτων του φαρμάκου. Μετά από εκτεταμένες κλινικές δοκιμές, η πακλιταξέλη εγκρίθηκε από τον FDA το 1992 για τη θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών και αργότερα για άλλους τύπους καρκίνου. Στην Ελλάδα, η πακλιταξέλη εισήχθη στη θεραπευτική πρακτική στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και έκτοτε αποτελεί βασικό συστατικό πολλών χημειοθεραπευτικών σχημάτων. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό στον ελληνικό πληθυσμό, καθώς ο καρκίνος του μαστού, των ωοθηκών και του πνεύμονα παρουσιάζουν υψηλή επίπτωση στη χώρα. Η συμπερίληψη της πακλιταξέλης στον θετικό κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμάκων και η κατηγοριοποίησή της ως φάρμακο υψηλού κόστους διασφαλίζει την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε αυτή την κρίσιμη θεραπεία.
Συνοπτικά για την PACLITAXEL
Η πακλιταξέλη (φάρμακο PACLITAXEL) συνιστά ένα ισχυρό αντινεοπλασματικό παράγοντα της κατηγορίας των ταξανών που δρα σταθεροποιώντας τους μικροσωληνίσκους και παρεμποδίζοντας την κυτταρική διαίρεση. Ενδείκνυται κυρίως για τη θεραπεία κακοηθειών όπως ο καρκίνος μαστού, ωοθηκών και πνεύμονα, συχνά σε συνδυασμό με άλλους χημειοθεραπευτικούς παράγοντες. Αντενδείκνυται σε ασθενείς με σοβαρή ουδετεροπενία, ηπατική ανεπάρκεια και κατά τη διάρκεια της κύησης. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν μυελοκαταστολή, αλωπεκία, περιφερική νευροπάθεια και αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Απαιτείται τακτική αιματολογική παρακολούθηση και προκαταρκτική φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη αλλεργικών αντιδράσεων. Η χορήγηση πραγματοποιείται αποκλειστικά από εξειδικευμένο προσωπικό σε νοσοκομειακές μονάδες, ενώ ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε ηλικιωμένους, άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα και προηγούμενες νευρολογικές διαταραχές.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην παίρνετε ποτέ φάρμακα χωρίς να συμβουλευτείτε γιατρό. Διαβάζετε πάντα το φύλλο οδηγιών του φαρμάκου. Το παρόν άρθρο αναφέρεται στην συγκεκριμένη δραστική ουσία και δεν αντικαθιστά τις οδηγίες του γιατρού ή του φαρμακοποιού σας.
Βιβλιογραφία
- AG Alkhathami και συνεργάτες. “LncRNAs in modulating cancer cell resistance to paclitaxel (PTX) therapy.” Medical Oncology, 2025.
- AI Alalawy. “Key genes and molecular mechanisms related to Paclitaxel Resistance.” Cancer cell international, 2024.
- M Attar και συνεργάτες. “MF59-based lipid nanocarriers for paclitaxel delivery: optimization and anticancer evaluation.” Scientific Reports, 2025.
- P Sati και συνεργάτες. “Paclitaxel and its semi-synthetic derivatives: comprehensive insights into chemical structure, mechanisms of action, and anticancer properties.” European journal of medical research, 2024.
- S Zhao και συνεργάτες. “Mechanisms of cancer cell death induction by paclitaxel: an updated review.” Apoptosis, 2022.
- X Xie και συνεργάτες. “From Taxus to paclitaxel: Opportunities and challenges for urban agriculture to promote human health.” Plant Physiology and Biochemistry, 2025.
- MK Zenjanab και συνεργάτες. “Paclitaxel for breast cancer therapy: a review on effective drug combination modalities and nano drug delivery platforms.” Journal of Drug Delivery Science and Technology, 2024.