ABACAVIR+LAMIVUDINE: Οδηγίες Χρήσεως, Παρενέργειες, Δοσολογία, Πληροφορίες, Επιστημονικές Μελέτες

Πληροφορίες για το Abacavir+Lamivudine

Το φάρμακο Abacavir+Lamivudine χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της λοίμωξης από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά. Τα ενεργά συστατικά του είναι η αβακαβίρη και η λαμιβουδίνη, τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των νουκλεοσιδικών αναστολέων της ανάστροφης μεταγραφάσης (NRTIs).

Άλλα φάρμακα που περιέχουν τις ίδιες δραστικές ουσίες (αβακαβίρη και λαμιβουδίνη) και κυκλοφορούν σε διάφορες χώρες είναι το Epzicom (ΗΠΑ), το Kivexa (Ευρωπαϊκή Ένωση, Καναδάς, Αυστραλία), το Avilam (Ινδία), το Abamune-L (Ινδία) κ.α. Ωστόσο, στο παρόν άρθρο επικεντρωνόμαστε στη δραστική ουσία abacavir+lamivudine, η οποία μπορεί να βρεθεί σε διάφορα εμπορικά σκευάσματα παγκοσμίως. Κάθε σκεύασμα ενδέχεται να έχει μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κατασκευαστή. Για αυτόν τον λόγο, οι ασθενείς θα πρέπει πάντα να συμβουλεύονται το ένθετο φυλλάδιο οδηγιών χρήσης που περιλαμβάνεται στη συσκευασία του φαρμάκου, καθώς και τις συμβουλές του φαρμακοποιού τους.

Μηχανισμός δράσης: Η αβακαβίρη και η λαμιβουδίνη αναστέλλουν τη δράση της ανάστροφης μεταγραφάσης του HIV, ενός ενζύμου απαραίτητου για την αναπαραγωγή του ιού. Με αυτόν τον τρόπο, περιορίζουν τον πολλαπλασιασμό του HIV στον οργανισμό.

Χημική δομή: Η αβακαβίρη είναι ένα συνθετικό ανάλογο γουανοσίνης, ενώ η λαμιβουδίνη είναι ένα συνθετικό νουκλεοσιδικό ανάλογο κυτιδίνης.

Θεραπευτική κατηγορία: Αντιρετροϊκά φάρμακα για τη θεραπεία της HIV λοίμωξης.

Σύμφωνα με τους Bekker et al. στο επιστημονικό περιοδικό JAIDS Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes, διερευνήθηκαν η φαρμακοκινητική και η ασφάλεια ενός συνδυασμού σταθερής δόσης abacavir/lamivudine/lopinavir/ritonavir σε μορφή κόκκων (4-σε-1) σε νεογνά (“Pharmacokinetics and Safety of the Abacavir/Lamivudine/Lopinavir/Ritonavir Fixed-Dose Granule Formulation (4-in-1) in Neonates: PETITE Study”). Επίσης, οι Ahmad et al. στο Pharmacognosy Research ανέπτυξαν και επικύρωσαν μια αναλυτική μέθοδο για την ταυτόχρονη εκτίμηση των abacavir και lamivudine με υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης αντίστροφης φάσης (“Analytical Method Development and Validation for the Simultaneous Estimation of Abacavir and Lamivudine by Reversed-phase High-performance Liquid Chromatography”).

Ανατομική/θεραπευτική/χημική (ATC) ταξινόμηση

Κωδικός ATC: J05AR02 Τίτλος: Λαμιβουδίνη και αβακαβίρη Κατηγοριοποίηση: J Αντιμικροβιακά για συστηματική χρήση → J05 Αντιϊικά για συστηματική χρήση → J05A Άμεσης δράσης αντιϊκά → J05AR Αντιϊικά για τη θεραπεία HIV λοιμώξεων, συνδυασμοί

Τρόποι και περιορισμοί διάθεσης

Το Abacavir+Lamivudine περιλαμβάνεται στον Θετικό Κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων της Ελλάδας. Χορηγείται μόνο με ειδική ιατρική συνταγή και η χρήση του πρέπει να παρακολουθείται από γιατρό με εμπειρία στη θεραπεία της HIV λοίμωξης.

 

Οδηγίες Χρήσης/Ενδείξεις για το Abacavir+Lamivudine

Το Abacavir+Lamivudine ενδείκνυται σε συνδυασμό με άλλα αντιρετροϊκά φάρμακα για τη θεραπεία της λοίμωξης από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά. Πριν την έναρξη της θεραπείας, όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο για την παρουσία του αλληλόμορφου HLA-B5701, καθώς οι ασθενείς που φέρουν αυτό το αλληλόμορφο διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης αντίδρασης υπερευαισθησίας στην αβακαβίρη. Η θεραπεία με Abacavir+Lamivudine δεν πρέπει να ξεκινά σε ασθενείς με θετικό αποτέλεσμα για το HLA-B5701.

Παρενέργειες

Οι πιο συχνές παρενέργειες του Abacavir+Lamivudine περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Έμετος
• Διάρροια
• Απώλεια όρεξης
• Πυρετός
• Λήθαργος
• Κόπωση
• Πονοκέφαλος

Σπάνιες παρενέργειες:

• Αναιμία
• Ουδετεροπενία
• Αυξημένα ηπατικά ένζυμα
• Αντίδραση υπερευαισθησίας (εξάνθημα, πυρετός, γαστρεντερικά συμπτώματα, λήθαργος, μυαλγίες, αναπνευστικά συμπτώματα)
• Γαλακτική οξέωση

Προειδοποιήσεις

• Ηλικιωμένοι: Απαιτείται προσοχή λόγω των συννοσηροτήτων και της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας.
• Παιδιά: Τα διαθέσιμα δεδομένα για τη χρήση σε παιδιά κάτω των 3 μηνών είναι περιορισμένα.
• Έγκυες: Το Abacavir+Lamivudine μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μόνο εάν το πιθανό όφελος δικαιολογεί τον πιθανό κίνδυνο για το έμβρυο.

Αντενδείξεις και Προφυλάξεις

• Υπερευαισθησία στην αβακαβίρη ή σε κάποιο από τα έκδοχα
• Σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία
• Παρουσία του αλληλόμορφου HLA-B*5701

Αλληλεπιδράσεις

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-φαρμάκου:

• Trimethoprim/sulfamethoxazole: Αυξάνει τα επίπεδα λαμιβουδίνης
• Φαινοβαρβιτάλη, φαινυτοΐνη, ριφαμπικίνη: Μειώνουν τα επίπεδα αβακαβίρης

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκου-τροφής:

• Η απορρόφηση του Abacavir+Lamivudine δεν επηρεάζεται από την τροφή.

Υπερδοσολογία

Σε περίπτωση υπερδοσολογίας, εφαρμόστε υποστηρικτική θεραπεία. Η αιμοκάθαρση αφαιρεί αποτελεσματικά τη λαμιβουδίνη αλλά όχι την αβακαβίρη.

Δοσολογία και χορήγηση

• Ενήλικες και έφηβοι: 1 δισκίο (600 mg αβακαβίρη / 300 mg λαμιβουδίνη) μία φορά την ημέρα
• Παιδιά 3 μηνών έως 12 ετών: Η δοσολογία εξαρτάται από το σωματικό βάρος

Τι να κάνω αν παραλείψω μια δόση:

Παραλείψτε τη δόση και συνεχίστε με το κανονικό σχήμα. Μην πάρετε διπλή δόση για να αναπληρώσετε τη δόση που ξεχάσατε. Για βέλτιστα αποτελέσματα, λαμβάνετε πάντα το Abacavir+Lamivudine σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.

 

Πρόσθετες σημαντικές πληροφορίες

Ανάπτυξη ανθεκτικότητας: Η μακροχρόνια χρήση του Abacavir+Lamivudine ενδέχεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών του ιού HIV. Ωστόσο, ο συνδυασμός δύο νουκλεοσιδικών αναστολέων της ανάστροφης μεταγραφάσης (NRTIs) στο ίδιο σκεύασμα μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία. Η τήρηση του προβλεπόμενου θεραπευτικού σχήματος είναι κρίσιμης σημασίας για την πρόληψη της ανάπτυξης ανθεκτικότητας και τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας του φαρμάκου.

Προκλινικές και Κλινικές Μελέτες: Προκλινικές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τόσο η αβακαβίρη όσο και η λαμιβουδίνη διαπερνούν τον πλακούντα και μεταφέρονται στο έμβρυο. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν ενδείξεις τερατογένεσης. Κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του συνδυασμού abacavir+lamivudine στη θεραπεία της HIV λοίμωξης σε ενήλικες και παιδιά. Στη μελέτη PETITE, διερευνήθηκαν η φαρμακοκινητική και η ασφάλεια ενός συνδυασμού σταθερής δόσης abacavir/lamivudine/lopinavir/ritonavir σε μορφή κόκκων (4-σε-1) σε νεογνά (Bekker et al.).

Μετεγκριτικές μελέτες: Μετεγκριτικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει το προφίλ ασφάλειας του Abacavir+Lamivudine που παρατηρήθηκε στις κλινικές δοκιμές. Σπάνιες περιπτώσεις γαλακτικής οξέωσης, ηπατικής στεάτωσης και παγκρεατίτιδας έχουν αναφερθεί κατά τη μετεγκριτική χρήση των NRTIs. Σε μια αναφορά περίπτωσης, οι Thompson et al. περιέγραψαν την εμφάνιση οξείας παγκρεατίτιδας που σχετίζεται με τη χορήγηση dolutegravir και lamivudine/abacavir.

Φαρμακοεπαγρύπνηση: Η συνεχής παρακολούθηση της ασφάλειας του Abacavir+Lamivudine μετά την κυκλοφορία του στην αγορά είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό σπάνιων ή απροσδόκητων ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι επαγγελματίες υγείας και οι ασθενείς ενθαρρύνονται να αναφέρουν πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες στις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές.

Φαρμακοκινητικά χαρακτηριστικά: Η αβακαβίρη απορροφάται ταχέως και εκτεταμένα μετά από του στόματος χορήγηση, με απόλυτη βιοδιαθεσιμότητα περίπου 83%. Η λαμιβουδίνη απορροφάται επίσης καλά από το γαστρεντερικό σωλήνα, με απόλυτη βιοδιαθεσιμότητα 80-85%. Και οι δύο ουσίες μεταβολίζονται ελάχιστα και απεκκρίνονται κυρίως αναλλοίωτες στα ούρα. Σε μια μελέτη, οι Ahmad et al. ανέπτυξαν και επικύρωσαν μια αναλυτική μέθοδο για την ταυτόχρονη εκτίμηση των abacavir και lamivudine με υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης αντίστροφης φάσης, επιτρέποντας τον ακριβή προσδιορισμό των φαρμακοκινητικών παραμέτρων αυτών των φαρμάκων.

 

Αποτελεσματικότητα

Η αποτελεσματικότητα του συνδυασμού αβακαβίρης και λαμιβουδίνης (abacavir+lamivudine) στη θεραπεία της HIV λοίμωξης έχει αποδειχθεί σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες. Ο συνδυασμός αυτός, όταν χορηγείται μαζί με άλλα αντιρετροϊκά φάρμακα, επιτυγχάνει σημαντική και διαρκή καταστολή του ιικού φορτίου, βελτιώνει την ανοσολογική λειτουργία και μειώνει τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου και θνησιμότητας.

Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις: Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα των σχημάτων που περιέχουν abacavir+lamivudine στη μείωση του ιικού φορτίου και την αύξηση των CD4 λεμφοκυττάρων σε ασθενείς με HIV λοίμωξη. Αυτές οι αναλύσεις έχουν επίσης δείξει ότι τα σχήματα που βασίζονται σε αβακαβίρη έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα με εκείνα που βασίζονται σε τενοφοβίρη, έναν άλλο ευρέως χρησιμοποιούμενο NRTI.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η παρουσία του αλληλόμορφου HLA-B5701 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αντίδρασης υπερευαισθησίας στην αβακαβίρη. Ως εκ τούτου, ο γονότυπος HLA-B5701 θα πρέπει να προσδιορίζεται πριν από την έναρξη της θεραπείας με abacavir+lamivudine, και εναλλακτικά σχήματα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ασθενείς που φέρουν αυτό το αλληλόμορφο.

Τρέχουσες ερευνητικές κατευθύνσεις και μελλοντικές προοπτικές: Η τρέχουσα έρευνα επικεντρώνεται στη βελτιστοποίηση των θεραπευτικών σχημάτων που περιέχουν abacavir+lamivudine, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, την ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών και την απλοποίηση της χορήγησης. Για παράδειγμα, στη μελέτη PETITE που δημοσιεύτηκε στο JAIDS Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes, οι Bekker et al. διερεύνησαν τη φαρμακοκινητική και την ασφάλεια ενός συνδυασμού σταθερής δόσης abacavir/lamivudine/lopinavir/ritonavir σε μορφή κόκκων (4-σε-1) σε νεογνά, με στόχο την ανάπτυξη ενός πιο εύχρηστου σχήματος για αυτόν τον πληθυσμό.

Επιπλέον, η ανάπτυξη νέων αναλυτικών μεθόδων, όπως αυτή που περιγράφεται από τους Ahmad et al. στο περιοδικό Pharmacognosy Research για την ταυτόχρονη εκτίμηση των abacavir και lamivudine με υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης αντίστροφης φάσης, μπορεί να διευκολύνει τη διεξαγωγή φαρμακοκινητικών μελετών και τη βελτιστοποίηση της δοσολογίας.

Μελλοντικές ερευνητικές προσπάθειες ενδέχεται επίσης να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη νέων σκευασμάτων abacavir+lamivudine μακράς δράσης, τα οποία θα μπορούσαν να βελτιώσουν την προσήλωση των ασθενών στη θεραπεία και να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του abacavir+lamivudine στην κλινική πράξη, μέσω προγραμμάτων φαρμακοεπαγρύπνησης και μετεγκριτικών μελετών.

 

Περιληπτικά

Η αβακαβίρη και η λαμιβουδίνη (abacavir+lamivudine) είναι αντιρετροϊκά φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία της HIV λοίμωξης. Αναστέλλουν τη δράση της ανάστροφης μεταγραφάσης του ιού, περιορίζοντας τον πολλαπλασιασμό του. Η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί σε κλινικές μελέτες, αλλά απαιτείται προσοχή λόγω του κινδύνου αντίδρασης υπερευαισθησίας στην αβακαβίρη σε ασθενείς με το αλληλόμορφο HLA-B*5701. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικά συμπτώματα, κόπωση και πονοκέφαλο. Σπάνιες αλλά σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η γαλακτική οξέωση και η ηπατική στεάτωση. Απαιτείται προσοχή κατά τη χρήση σε ηλικιωμένους, παιδιά και εγκύους. Η τήρηση του θεραπευτικού σχήματος είναι κρίσιμη για την πρόληψη της ανάπτυξης ανθεκτικότητας. Τρέχουσες ερευνητικές προσπάθειες επικεντρώνονται στη βελτιστοποίηση των θεραπευτικών σχημάτων και την ανάπτυξη νέων σκευασμάτων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ευκολίας χορήγησης.

farmakologia.gr

 

Προσοχή: Μην λαμβάνετε ποτέ φάρμακα χωρίς την επίβλεψη ιατρού. Συμβουλευτείτε πάντα το ένθετο φυλλάδιο οδηγιών, καθώς ενδέχεται να επικαιροποιείται ανά τακτά διαστήματα. Οι εμπορικές ονομασίες αναφέρονται για διευκόλυνση, αλλά ενδέχεται να υπάρχουν διαφοροποιήσεις στη σύνθεση. Εστιάζουμε στην ανάλυση της δραστικής ουσίας. Συνεργαστείτε στενά με τον ιατρό και τον φαρμακοποιό σας. Αποφύγετε την αυτοχορήγηση. Βεβαιωθείτε ότι οι πληροφορίες ισχύουν για εσάς. Οι επίσημες πληροφορίες στο φάκελο του φαρμάκου είναι αποδεκτές σε εθνικό/ευρωπαϊκό επίπεδο. Άλλες πληροφορίες δεν θεωρούνται ισχύουσες. Καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια για ακρίβεια, αλλά δεν παρέχεται εγγύηση. Οι πληροφορίες δεν καλύπτουν όλες τις πιθανές πτυχές των φαρμάκων. Το υλικό του farmakologia.gr είναι συμπληρωματικό και δεν υποκαθιστά την κρίση των επαγγελματιών υγείας. Δεν αναλαμβάνεται ευθύνη για την περίθαλψη με τη χρήση του.

Βιβλιογραφία

• Ahmad, SAR, et al. “Analytical Method Development and Validation for the Simultaneous Estimation of Abacavir and Lamivudine by Reversed-Phase High-Performance Liquid Chromatography.” Pharmacognosy Research, vol. 10, no. 1, 2018, pp. 27-32, ncbi.nlm.nih.gov
• Bekker, A, et al. “Pharmacokinetics and Safety of the Abacavir/Lamivudine/Lopinavir/Ritonavir Fixed-Dose Granule Formulation (4-in-1) in Neonates: PETITE Study.” JAIDS Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes, vol. 89, no. 3, 2022, pp. 279-285, journals.lww.com
• Thompson, AB, et al. “Acute Pancreatitis Associated with Dolutegravir and Lamivudine/Abacavir Administration.” AIDS, vol. 29, no. 2, 2015, pp. 254-255, journals.lww.com

Συχνές Ερωτήσεις